"Sayın Başkan, Değerli Milletvekilleri, Mustafa Kemal ve arkadaşlarının Erzurum’a gelişi ve Erzurum Kongresi’nin yapılışıyla ilgili söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle aziz milletimizi ve Gazi Meclisimizi saygıyla selamlıyorum. Arazi yangınlarında hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet diliyorum. Yine bu yangınlarda yaralanan vatandaşlarımıza da acil şifalar diliyorum. Akşam oynanacak olan 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda Milli Takımımıza başarılar diliyorum.
Erzurum Kongresi, 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Bu kongre, I. Dünya Savaşı’nın yenilgiyle bitmesinin ardından, 30 Ekim 1918 Mondros Mütarekesi’ne göre başlayan işgaller döneminde, İzmir’in işgal edilmesinin ardından milli mücadelenin fiilen başlamasına vesile olmuştur. Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları, Samsun’a çıkışlarından sonra Erzurum’a 3 Temmuz 1919’da varmışlardır. Erzurum'da yapılan bu kongre, imparatorluğun kontrolü altında bulunan toprakların bölünmezliğine ilişkin bir deklarasyon ve tüm Müslümanlara, Ermeni ve Rum ayrılıkçılığına karşı kendilerini savunma çağrısı ile sonuçlanmıştır.
Erzurum Kongresi’nin Erzurum’da yapılmasının önemli sebepleri vardır. Erzurum, 1071 Malazgirt Savaşı ile Saltuk oğullarına ikta verilmiş, Çaldıran Savaşı’ndan sonra Osmanlı idaresine geçmiştir. Evliya Çelebi’nin de belirttiği gibi, İstanbul ve İzmir’den sonra 3. büyük gümrük şehri olan Erzurum, ticaret ve ilim merkezi olmuştur. Ancak 1829, 1878 ve 1916 yıllarındaki Rus işgalleri şehri büyük ölçüde yıkıma uğratmıştır. Bu şartlar altında 56 delegenin katılımıyla Erzurum Kongresi toplanmıştır. Kongreye Erzurum'dan 24, Van'dan 2, Bitlis'ten 3, Sivas'tan 10 ve Trabzon'dan 17 delege katılmıştır.
Erzurum Kongresi’nin arkasındaki 56 delege ve Erzurum halkının duruşu, II. Dünya Savaşı'nda bir başbakanın kraliyet pilotlarını minnetle andığı konuşmasını hatırlatmaktadır. Başbakan, ‘Savaş tarihinde hiçbir vakit bu kadar çok kişi, bu kadar az kişiye bu kadar şey borçlu olmamıştır’ demiştir. Bu söz, Erzurum Kongresi’ni tertip eden 56 delege ve kahraman Erzurum halkı için de söylenebilir. Kongrede etkin rol oynayan Mustafa Kemal, Ali Fuat, Refet, Rauf, Kazım ve Hoca Raif başta olmak üzere emeği geçen herkesi saygıyla anıyorum. Yüce milletimizi ve Meclisimizi saygı ile selamlıyorum."
AK Parti Milletvekili Mehmet Emin Öz, konuşmasının sonunda Erzurum Kongresi'nin milli mücadele açısından büyük önem taşıdığını ve bu mücadelenin bugünlere ulaşmasında kongrenin büyük rol oynadığını belirterek, tarihimizin bu önemli dönemini bir kez daha hatırlatmış oldu.
Yorumlar
Kalan Karakter: